“Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” Teklifi Hakkında

I. Giriş

“Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” teklifi; ülkemizde faaliyette bulunan spor kulüplerinin hukuki, fınansal, şirketleşme, halka açılma ve yönetimsel birçok sorunu bulunduğu, bunlar içerisindeki en önemli sorunu mali sorunlar oluşturduğu gerekçesiyle 24 Mart 2022 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunulmuştur. Kanun teklifi; TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda 30 Mart 2022’de kabul edilmiştir.

Kanun teklifinde; spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları ile bunlara ilişkin diğer hususlara dair usul ve esaslar düzenlenmiştir.

II. Kanun Teklifine Genel Bakış

Kanun teklifinin genel gerekçesinde:

. Spor kulüplerinin hukuki, fınansal, şirketleşme, halka açılma ve yönetimsel birçok sorunu olduğu, en önemlisinin mali sorunlar olduğu,

. Kulüplerin yeterli düzeyde gelir üretememeleri, gider ve harcamalarını kontrol edememeleri, bütçe açıkları ve net dönem zararları olduğu,

. Mali sorunların nedenlerinin; kulüplerin kurumsallaşma, yönetim ve organizasyon yetersizlikleri ile şeffaflık eksiklikleri, mali disiplin ve kontrol sorunu ve bunun sağlanmasına yönelik yeterli bir mekanizmanın bulunmaması, önemli mali yönetim hatalarının yapılması olduğu,

. Sporun endüstriyelleşmesi sebebiyle, kulüplerin dernek statüsünde devam etmelerinin artık mümkün olmadığı, kulüplerin demekler mevzuatından çıkanlıp farklı bir yasal düzenlemeye tabi tutulmasının zorunlu olduğu,

belirtilmiştir.

Kanun Teklifinin İçeriğinde:

. Kulüplerin yapılarına uygun olarak organları, gelirleri ve giderlerinin belirlenmesi, mali açıdan güçlendirilmeleri, organlarında aranacak şartlar, denetimleri, tesisleri, işletmeleri ve her çeşit eklentileriyle defterleri, hesap ve işlemleri, borçlanmaları, alacaklarının temliki, spor eğitimi çalışmaları, spor faaliyetleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak olan yardımların esasları, kamu yararına çalışma statüleri ve kulüplere ilişkin diğer hususlar ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesine,

. Kulüplerin yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyesi olunabilinmesi için şike ve teşvik primi suçları başta olmak üzere belirli suçlardan mahkum olmama şartı getirilmesi ve kulüplerin tüzüklerinde, üyeliği hukuka aykırı şekilde sınırlayacak hükümlere yer verilemeyeceği esası getirilmesine,

. Kulüplerin birleşmeleri ve mal varlıklarının devri ile ilgili özel düzenleme yapılmakta, tescile ilişkin şartları kaybeden ve spor faaliyetlerine üç yıl üst üste katılmayan kulüplerin faaliyetlerine katılmaktan yasaklanmaları ile bu kulüplerin talep üzerine mahkeme kararı ile feshine ilişkin düzenlemelere,

. Hem spor faaliyetlerinde bulunmak üzere bir spor kulübüne bağlı şekilde hem de spor kulübünden ayrı olarak spor anonim şirketi kurulabilmesine imkan getirilmesine ve bu kapsamda amatör spor dalları da dahil olmak üzere sporda şirketleşmenin yasal çerçevesi oluşturulmasına,

. Spor anonim şirketi vasfının kazanılması için spor kulüpleri gibi Gençlik ve Spor Bakanlığı nezdinde tescil şartı getirilmesi, hissedarlık yapıları düzenlenmesi ve bunlara da kamu taşınmazlarının kiralanması imkanı sağlanmasına,

. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin etkin bir şekilde denetlenebilmesi için denetim mekanizması kurulmasına, beyanname verme yükümlülüğü ile bütçe ve harcama ilkeleri getirilmesine,

. Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyelerinin; mevzuat, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kasıt veya ihmalle ihlal ettikleri takdirde kulüp, şirket, pay sahipleri ve alacaklılara karşı verdikleri zararlardan müteselsilen sorumlu olduklarına ilişkin Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan hükümlere benzer düzenleme yapılarak bu kuruluşları yönetenlerin mevzuat, tüzük ve esas sözleşme hükümlerine uygun iş ve işlem yapmaları konusunda daha dikkatli davranmalarının sağlanmasına.

. Kanunla spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerine getirilen mali kısıtlamaların etkin şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla temlik veya borçlanma oranının aşılması ile Kanunda belirtilen kişilere hak ve alacakların devri suç olarak düzenlenmesi ve bunların cezai müeyyidelerinin belirlenmesine,

. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerine denk bütçe zorunluluğu getirilmesine ve denk bütçe uygulamasının denetimi ilgili spor federasyonu tarafından yapılmasına.,

. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin; ilgili spor dalında sporcu, kulüp ve spor anonim şirketi ile sosyal güvenlik kurumu ve vergi dairesine vadesi geçmiş borcunun bulunmaması zorunluluğu getirilmesine,

. Türkiye Futbol Federasyonu tarafından uygulamaya konulan takım harcama limitinin de yasal dayanağını oluşturmak ve kulüp tarafından diğer branşlara yapılan harcamaları da kapsayacak şekilde düzenleme yapılmasına,

. Spor federasyonlarının hukuki altyapılarının revize edilerek ortaya konulması, genel kurulun görevleri ile genel kurul toplantılarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, spor federasyonlarının zorunlu kurulları olan yönetim, denetim ve disiplin kurullarının teşekkülü ile bu kurul üyeleri ve federasyon başkanlarında aranacak genel şartların ve önemli diğer hususların belirlenmesine ilişkin yeni düzenlemeler yapılmasına,

. Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı spor federasyonları ile bağımsız spor federasyonları ayrımı ortadan kaldırılarak tüm federasyonlar için "spor federasyonu" tanımı kullanılmasına,

. Spor federasyonları yönetim kurulu üye sayısı yeniden düzenlenmesine, toplantı ve karar yeter sayıları gibi uygulamadan kaynaklanan sorunların ortadan kaldırılmasına,

. Yönetim kurulunun en az iki asıl üyesinin, ilgili spor dalında olimpiyat, paralimpik ve deaflimpik oyunları ile büyükler dünya veya Avrupa şampiyonaları ya da kupalarında milli olan ve en az bir yıl önce faal sporculuğu bırakmış sporcu olması zorunluluğu getirilmesine,

. Olimpiyat oyunlarının ertelenmesi veya iptali hallerinde genel kurulların gerçekleştirilmesine ilişkin düzenleme yapılmasına,

. Spor federasyonlarına ilişkin bütçe ve harcama ilkeleri ile yöneticilerin hukuki ve cezai sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler yapılmasına,

. Spor federasyonlarının her türlü iş ve işlemlerinin denetimi, incelemesi ve soruşturmasının Gençlik ve Spor Bakanı tarafından görevlendirilecek denetim elemanlarınca yapılacak denetim sonucunda tespit edilen her türlü zararın ilgililerden tahsil edileceğine,

. Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kuruluna ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 28/1/2020 tarihli Ali Rıza ve diğerleri kararı ile Anayasa Mahkemesinin 18/1/2018 tarihli ve 2017/136 E. 2018/7 K. sayılı kararlarının gereklerinin yerini getirilmesini teminen 5894 sayılı Kanunda gerekli değişiklikler yapılmasına,

yer verilmiştir.

Kanun teklifinin ikinci bölümü “Değiştirilen Hükümler, Yürürlükten Kaldırılan Hükümler ve Geçiş Hükümleri” başlığı altında;

. 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun,

. 21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu,

. 5/5/2009 tarihli ve 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun

. 31/3/2011 tarihli ve 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun

mevzuatlarında yeni düzenlemeler ve değişikler öngörülmüştür.

III. Sonuç

Toplam 59 maddeden oluşan “Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” teklifi ile spor federasyonlarının yapısı, yönetimi, hukuki altyapıları ve spor kulüplerinin yapısı, yönetimi, hukuki işleyişi, mali işleyişleri gibi birçok alanda düzenlemeler ile yaptırımlar yer almıştır. Ayrıca bu teklif ile güncel mevzuattaki bir takım hükümlerin kaldırılması, değiştirilmesi ve bu hükümlere ilişkin geçiş maddeleri de düzenlenmiştir. 05.04.2022